Stand van zaken

Onder dit taakveld vallen algemene voorzieningen die zijn gericht op participatie. Een groot deel van de kosten die onder dit taakveld vallen betrof subsidies. De maatregelen in de bestrijding van het coronavirus waren van invloed op de activiteiten waarvoor de gemeente Noordoostpolder subsidie verleent. Het is voorgekomen dat subsidieontvangers activiteiten niet konden uitvoeren, dan wel gedeeltelijk konden uitvoeren, dan wel alternatieve activiteiten organiseerden. Dit had niet direct grote financiële gevolgen voor gemeente Noordoostpolder aangezien het college, onder voorwaarden, had ingestemd met een coulante afhandeling van subsidieverleningen.

Noodopvang voor kinderen van ouders in cruciale beroepen
Gedurende de periodes van noodopvang is er gratis noodopvang geboden aan ouders die werken in vitale beroepen en voor kinderen die in onveilige thuissituaties belanden. De beperkte kosten hiervoor werden via de algemene uitkering vergoed door het Rijk.

Buurt- en clubhuizen
In buurt- en clubhuizen zijn minder activiteiten uitgevoerd. In de dorpen zijn geen activiteiten in de dorpshuizen geweest tot de zomer. De inkomsten bleven hierdoor achter. We krijgen vanuit het Rijk een compensatie voor buurt- en clubhuizen. Dit loopt via de algemene uitkering.

De werkwijze van de consulenten en procesbegeleiders heeft meebewogen langs de richtlijnen van de landelijke maatregelen. Er werden minder huisbezoeken afgelegd en meer telefonisch overlegd. Dit heeft niet tot extra kosten geleid.

Onder dit taakveld behoren alle inkomens- en bijstandsvoorzieningen.

BBZ en Tozo
De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) was één van de maatregelen van het kabinet om ondernemers te ondersteunen tijdens de coronacrisis. De regeling was voor zelfstandig ondernemers, waaronder zzp’ers. Het voorzag in een aanvullende uitkering voor levensonderhoud als het inkomen door de coronacrisis tot onder het sociaal minimum daalt. Daarnaast was er een lening voor bedrijfskapitaal om liquiditeitsproblemen als gevolg van de coronacrisis op te vangen. De uitgaven van de regeling en de uitvoeringskosten van het ZLF werden door het Rijk vergoed. Daardoor waren er voor onze gemeente geen financiële consequenties. Het aantal aanvragen van de Tozo-regeling dat toegekend is, was tot en met november 641. De 3e fase van Tozo duurt tot en met 1 april 2021.

Omdat de Tozo-regeling een voorliggende voorziening voor de BBZ is, voorzien wij op dit moment voor 2020 geen stijging van de BBZ-uitgaven.

Participatiewetbudget   
De meeste inwoners hadden baat van steunmaatregelen van het Rijk, zoals de NOW-regeling. Zo werd verlies van banen voorkomen. Daar waar dat niet toereikend was volgde in veel gevallen een WW-uitkering. Het aantal WW-uitkeringen was in november 2020 12,5% hoger dan in dezelfde maand vorig jaar. Pas daarna kwamen inwoners in aanmerking voor een bijstandsuitkering. Het aantal actieve dossiers in de bijstand was in december 2020 862. In januari 2020 waren dat er 842.

Kwijtscheldingen   
De verwachting is dat meer mensen in de financiële problemen komen waardoor er meer gebruik zal worden gemaakt van kwijtscheldingen. Voor het jaar 2020 zien wij dit effect nog niet terug in de cijfers door de regelingen vanuit het Rijk.

Armoedebeleid en bijzondere bijstand   
Door een toenemend aantal mensen zonder werk nam de kwetsbare groep mensen toe. Hierdoor werd de groep die op termijn op ondersteuning terug zou vallen groter. Vanwege de voorwaarden van de inkomensregelingen kwamen inwoners bij verlies van werk niet gelijk in aanmerking voor deze regeling.

MKB Doorstart regeling    
Een groter aantal MKB’ers kwam in financiële problemen. Dit leidde ertoe dat men een groter beroep deed op de MKB Doorgaan regeling. Omdat bij de MKB Doorgaan regeling sprake was van een budgetplafond, was er zeer beperkt sprake van extra lasten.

Onder dit taakveld vallen voorzieningen ter bevordering van maatschappelijke participatie.

Ondersteuning Concern voor werk   
Covid-19 had veel effect op SW-bedrijven. In de eerste plaats had het effecten voor de doelgroep. Deze groep kon vaak moeilijk omgaan met veranderingen en onzekerheden. Daarnaast was er voor SW bedrijven sprake van een omzetdaling omdat veel werkzaamheden niet meer konden worden uitgevoerd. Voor ons eigen SW bedrijf was er een omzet daling, ondanks dat was het financiële resultaat relatief goed. Voor de extra kosten die er wel waren kregen wij een uitkering van het Rijk. Deze uitkering werd meegenomen in het compensatie pakket aan de IJsselmeergroep. Het gaat om € 396.141.

Dagbesteding
Dagbesteding heeft als gevolg van landelijke maatregelen minder of niet plaats gevonden. De vergoedingen werden om de continuïteit van voorzieningen en instellingen te waarborgen wel doorbetaald, conform de richtlijnen vanuit VNG en Rijk. Dit leidde niet tot extra lasten.

Onder dit taakveld vallen alle op arbeid gerichte participatie- en re-integratie voorzieningen.

Als gevolg van de economische onzekerheid steeg de werkloosheid. In het verlengde daarvan zagen we nog geen grotere instroom in de Participatiewet (zie ook cijfers onder 6.3). De dienstverlening aan werkzoekenden via de WerkCorporatie is veelal telefonisch doorgegaan. De re-integratie van deze kandidaten was intensiever dan voor de crisis. Er waren minder vacatures en kandidaten hadden een grote afstand tot de arbeidsmarkt. De dienstverlening is binnen de begroting van de WerkCorporatie uitgevoerd.

De landelijke maatregelen hadden zeer beperkt effect op verstrekking en reparatie van materiële voorzieningen. Dit heeft niet geleid tot extra kosten.

Onder dit taakveld valt de dienstverlening aan individuele cliënten met een beperking die zelfstandig wonen en die ondersteuning behoeven in de vorm van beschikbare uren op basis van een toekenningsbeschikking.

Schulddienstverlening
In 2020 zagen we nog geen toename in het aantal aanmeldingen schuldhulpverlening door specifiek corona. Uit onderzoek blijkt dat inwoners met financiële problemen gemiddeld vijf jaar wachten met het zoeken van hulp. Bij het financieel loket zijn ook enkele gevallen binnen gekomen waarbij werd aangegeven dat er financiële problemen waren ontstaan of financiële vragen waren door corona.  

Meerkostenregeling
Als gevolg van de landelijke maatregelen heeft het Rijk een meerkostenregeling in het leven geroepen, om de extra kosten te dekken die zorgaanbieders moesten maken.   

Inhaalzorg
De vergoedingen werden om de continuïteit van voorzieningen en instellingen te waarborgen wel doorbetaald, conform de richtlijnen vanuit VNG en Rijk. Dit leidde niet tot extra lasten. Door de landelijke maatregelen was een deel van de verlening van zorg uitgesteld. Deze zorg is waar nodig later ingehaald.

Eigen bijdrage
De Wmo-cliënten hoefden over de maanden april en mei 2020 geen eigen bijdrage te betalen. Dit leidde tot minder inkomsten. Vanwege een voorzichtige begroting van deze inkomsten leidde dit niet tot een financiële afwijking.

Dit taakveld betreft deels lokaal ingekochte zorg en deels regionaal via de Aankoopcentrale ingekochte zorg. De Aankoopcentrale heeft aangegeven dat het aannemelijk is dat het samenwerkingsverband nog een declaratie voor meerkosten indient in verband met het leveren van zorg volgens coronarichtlijnen. De hoogte hiervan is nog onbekend, aangezien de focus momenteel ligt op de afwikkeling van het risicodossier (2019).

Kosten als gevolg van omzetderving.
Met uitzondering van Jeugd-GGZ, was er bij regionaal ingekochte zorg alleen sprake van subsidiëring en lumpsum-financiering. De opbrengsten van zorgaanbieders waren daarom gegarandeerd. Er was daarom geen sprake van omzetderving bij zorgaanbieders. Gemeenten hadden daarom geen extra kosten als gevolg van de vergoeding van omzet derving.

Meerkostenregeling
Als gevolg van de landelijke maatregelen heeft het Rijk een meerkostenregeling in het leven geroepen.

Inhaalzorg
De vergoedingen werden om de continuïteit van voorzieningen en instellingen te waarborgen wel doorbetaald, conform de richtlijnen vanuit VNG en Rijk. Dit leidde niet tot extra lasten. Door de landelijke maatregelen was een deel van de verlening van zorg uitgesteld. Deze zorg is waar nodig later ingehaald.

Vooral door extra kosten die werden gemaakt in verband met de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus, zijn er extra uitgaven gedaan door de centrumregeling Almere voor de maatschappelijke opvang aldus. De rijksoverheid heeft een compensatie voor de meerkosten beschikbaar gesteld. Het financiële effect van de genomen maatregelen ten opzichte van de ontvangen bijdrage was van invloed op het overschot op de regionale Wmo taken.

Door Veilig Thuis Flevoland werd een aanvraag ingediend voor extra inspanningen. De landelijke maatregelen hadden een grote impact op ouders/verzorgers en kinderen. Dat gaf meer druk op gezinnen waardoor er meer meldingen bij Veilig Thuis binnen kwamen.

Door Samen Veilig Flevoland is een aanvraag voor meerkosten ingediend als gevolg van Corona, deze moet nog beoordeeld worden.

Onder dit taakveld behoren maatregelen ter bescherming van de gezondheid van de bevolking als geheel, van specifieke risicogroepen, van jeugd en ouderen.
De dienstverlening van de JGZ is aangepast aan de landelijke maatregelen. In de bestrijding van de pandemie kreeg de GGD extra taken zoals; bron- en contactonderzoek onder mensen die (mogelijk) besmet zijn met het coronavirus, bemonstering van deze mensen, laboratoriumonderzoek naar deze monsters en voorbereiding en uitvoering van het vaccinatieprogramma. Dit leidde weliswaar tot extra kosten, maar niet voor gemeenten aangezien compensatie rechtstreeks plaatsvond vanuit het Rijk.